Từ những năm 30-40 của thế kỷ trước, kết quả các công trình nghiên cứu về hạt nhân của nhà Bác học Marie Curie đã được ứng dụng vào chẩn đoán và điều trị y tế của nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Những người có đóng góp to lớn cho sự phát triển và ứng dụng khoa học hạt nhân thành một ngành khoa học phục vụ đắc lực cho đời sống kinh tế, xã hội Việt Nam phải kể đến GS. Nguyễn Đình Tứ và GS. Phạm Duy Hiển. Họ là những nhà khoa học đầu đàn trong ngành hạt nhân - những người đã đặt nền móng đầu tiên cho việc hồi sinh Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt - Lò phản ứng duy nhất của Việt Nam, một công trình lịch sử và là niềm tự hào của ngành hạt nhân Việt Nam. Từ những ngày đầu với biết bao khó khăn, thử thách ấy, GS. Phạm Duy Hiển - Nguyên Phó Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Quốc gia, Viện trưởng Viện nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt đã được Đảng, Nhà nước giao cho trọng trách lớn lao - đó là cùng phía Liên Xô thực hiện sứ mệnh lịch sử của ngành hạt nhân Việt Nam - thắp sáng lại ngọn lửa xanh của lò phản ứng trên cao nguyên.

Nhắc đến GS. Phạm Duy Hiển là nghĩ tới sự nghiêm túc trong khoa học, là sự đóng góp to lớn đáng trân trọng cho ngành hạt nhân Việt Nam. Đó là những công trình khoa học, những bài báo được đăng tải trên các tạp chí khoa học thế giới và quốc gia, những giáo trình giảng dạy của Giáo sư. Đóng góp to lớn của Giáo sư còn ở chỗ ông đã đào tạo một đội ngũ cán bộ khoa học kế cận mà hiện nay là những nhà khoa học đang đảm đương những trọng trách trong ngành hạt nhân Việt Nam.

Những đồng nghiệp, học trò đã gắn bó với Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt trước đây đến chúc mừng sinh nhật
GS. Phạm Duy Hiển.

70 tuổi, cái tuổi mà người ta có quyền cho mình được nghỉ ngơi sau những năm tháng miệt mài cống hiến, nhưng với GS. Phạm Duy Hiển, con đường phục vụ khoa học vẫn còn ở phía trước. Giáo sư vẫn bận rộn với các công trình nghiên cứu, những báo cáo khoa học, những hội thảo trong nước và quốc tế… Rất nhiều công trình nghiên cứu của Giáo sư đã và đang được ứng dụng, triển khai rộng rãi trong nhiều lĩnh vực kinh tế, xã hội của đất nước. Riêng trong lĩnh vực vật lý hạt nhân, Giáo sư Phạm Duy Hiển đã tạo ra rất nhiều hướng nghiên cứu, cụ thể như: Phân tích kích hoạt, nghiên cứu ứng dụng đồng vị phóng xạ trong nghiên cứu sa bồi và trầm tích, nghiên cứu ứng dụng đồng vị phóng xạ trong công nghiệp, phóng xạ môi trường, bụi khí... Những hướng nghiên cứu ấy đều mang tính ứng dụng cao và đang được lớp học trò kế cận ông trực tiếp đảm nhiệm triển khai. Tuy đã nghỉ hưu nhưng Giáo sư vẫn tham gia và chủ trì đề tài, dự án khoa học. Đối với lĩnh vực an toàn bức xạ, hạt nhân, từ khi đảm nhận trọng trách Chủ tịch HĐKH của Cục KS&ATBXHN đến nay, Giáo sư đã đóng góp rất nhiều ý kiến quý báu giúp Cục ngày càng phát triển vững mạnh về công tác quản lý và hoạt động chuyên môn.

Đón nhận đoá hoa tươi thắm và những lời chúc mừng tốt đẹp, kính yêu của tập thể cán bộ Cục KS&ATBXHN, GS. Phạm Duy Hiển mỉm cười thật rạng rỡ và trong ánh mắt ông dường như đọc được rất nhiều niềm vui hạnh phúc. Ở tuổi 70, Giáo sư trông vẫn khoẻ mạnh, rắn rỏi. Nhìn ông, chúng tôi như đang gặp lại vị tổng chỉ huy tài ba, quyết đoán ngày nào, đang cùng với các nhà khoa học Việt Nam khôi phục và đưa Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt hoạt động trở lại.

Kính chúc GS. Phạm Duy Hiển có nhiều sức khoẻ, niềm vui và tiếp tục đóng góp nhiều hơn cho sự nghiệp khoa học nước nhà. 

Hà Mi