Theo ông Jurabek Mirzakhmudov, Tổng Giám đốc của UzAtom, Cơ quan hạt nhân của Uzbekistan, nhiều quan sát viên đã ngạc nhiên trong năm nay Uzbekistan tuyên bố quyết định xây dựng nhà máy điện hạt nhân, đó sẽ là nhà máy đầu tiên được xây dựng tại Trung Á trong vòng 30 năm nay.
Tại sao một nước sản xuất khí tự nhiên hàng đầu khu vực lại chọn điện hạt nhân khi có thể dễ dàng tăng sản lượng điện chạy bằng khí đốt?
 
Chúng tôi làm như vậy phần lớn là do sự tăng trưởng. Uzbekistan, quốc gia đông dân nhất Trung Á, là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới. Ngân hàng thế giới dự báo tăng trưởng GDP khoảng 5% trong năm nay và năm tới, dự đoán là khoảng 5,5% vào năm 2020. Dự báo này chỉ ra rằng, để phù hợp với những xu hướng và nhu cầu tiêu dùng này, chúng tôi sẽ cần tăng gấp đôi sản lượng điện vào năm 2030, ông Jurabek Mirzakhmudov cho biết.
 
 
 
 
 
 
Tất nhiên chúng tôi có thể làm điều này bằng cách đốt nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên dồi dào, nhưng chúng tôi đã chọn một cách khác. Quốc hội vừa phê chuẩn Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu. Chúng tôi cam kết giảm đáng kể mức tiêu thụ khí đốt tự nhiên để phát điện cho các mục đích có giá trị cao hơn, đặc biệt là ngành công nghiệp hóa dầu.
 
Hiện nay, chúng tôi có kế hoạch tăng hiệu quả các hệ thống truyền tải, cải tạo các nhà máy thủy điện và điện khí hiện có, xây dựng các cơ sở mới, và sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời. Nhưng là một phần của kế hoạch năng lượng chiến lược được Tổng thống Mirziyoyev ủng hộ, chúng tôi tin rằng sẽ là một sai lầm khi tiếp tục chuyển đổi khí thành điện chỉ vì giá của nó hiện tại thấp. Thay vào đó, chúng tôi đã chọn xây dựng một NMĐHN gồm hai tổ lò VVER thế hệ thứ ba do Nga thiết kế với công suất 2,4 GW. Nhà máy dự kiến sẽ tạo ra khoảng 15% nhu cầu năng lượng của Uzbekistan đến năm 2030. Điều này sẽ giải phóng khoảng 3,5 tỷ mét khối khí đốt hàng năm - hơn nửa tỷ đô la ở mức giá hiện tại.
 
Ngày nay, điện hạt nhân là một trong những loại năng lượng đáng tin cậy và an toàn với môi trường nhất. Trong nhiều thỏa thuận đang được chuẩn bị liên quan đến dự án lớn này, chúng tôi đưa vào các tiêu chuẩn an toàn và môi trường cao nhất. Hơn nữa, Rosatom, đối tác của dự án, hiện đang phát triển công nghệ thế hệ thứ tư cho phép tái sử dụng chất thải của lò phản ứng, chúng tôi cũng có thể hợp tác trong lĩnh vực này.
Trong tháng tới, chúng tôi sẽ chuẩn bị một hợp đồng kỹ thuật, mua sắm và xây dựng (EPC) và, dựa trên khảo sát địa chất, lựa chọn địa điểm cho cơ sở.
 
Chương trình sẽ tận dụng tối đa nền tảng kiến thức hiện có của Uzbekistan trong lĩnh vực hạt nhân. Cần tới 8000 công nhân cho công việc xây dựng và 2500 người để vận hành nhà máy sau khi khởi động.
 
Chúng tôi nhận ra rằng, là một nước mới tham gia sản xuất điện hạt nhân, chúng tôi có nhiều việc phải làm ngoài việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân. Chúng tôi cần phát triển cơ sở hạ tầng pháp quy và giáo dục để hỗ trợ chương trình. Cùng với cơ quan quản lý Nga, Rostekhnadzor và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) sẽ giúp cơ quan pháp quy độc lập mới của chúng tôi đạt được chuyên môn cần thiết, và theo khuyến cáo của IAEA, chúng tôi sẽ áp dụng các tiêu chuẩn và quy định của Nga.
 
Uzbekistan không phải là nước mới trong sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình. Hơn 60 năm qua, đất nước chúng tôi đã tích cực nghiên cứu các công nghệ hạt nhân tại Viện Vật lý hạt nhân thuộc Viện Hàn lâm Khoa học, nơi vận hành lò phản ứng nghiên cứu 10 MW. Chúng tôi là một thành viên tích cực của IAEA từ năm 1994, và đã thảo luận với các chuyên gia của mình để đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định quốc tế.
 
Chúng tôi hy vọng sẽ mất 8 đến10 năm trước khi nhà máy bắt đầu đóng góp cho nhu cầu năng lượng của chúng tôi. Trong khi đó, các hệ thống sản xuất và truyền tải điện hiện có được lên kế hoạch để hiện đại hóa và mở rộng trên phạm vi rộng, bao gồm 42 nhà máy thủy điện mới và 32 nhà máy hiện có được lên kế hoạch hiện đại hóa. Khoảng 7100 km đường dây điện và 2500 trạm biến áp sẽ được hiện đại hóa hoặc xây dựng.
 
Đây là một công việc khổng lồ đòi hỏi phải có chuyên môn và đầu tư quốc tế, và có sự hợp tác tích cực với các công ty hàng đầu của Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Đức, Nga, Pháp, Trung Quốc và nhiều quốc gia khác.
 
Từng bước, chúng tôi đang tìm cách tham gia với các quốc gia hàng đầu thế giới và các doanh nghiệp hàng đầu của họ theo các nguyên tắc tôn trọng và tin tưởng lẫn nhau. Cuối cùng, những gì chúng ta mong đợi đạt được từ tất cả là một tương lai năng lượng cân bằng, đơn giản là không thể nếu không có điện hạt nhân.

QA, Cục ATBXHN, theo WNN